Eίναι χτισμένη σε υψόμετρο 680 μέτρων περίπου. Το κλίμα της Ανατ. Φραγκίστας θεωρείται ιδανικό και είναι από τα χωριά της Ευρυτανίας με τα περισσότερα νερά και σ’ αυτά οφείλει μέρος της δύναμής της.
Η Αν. Φραγκίστα ευτύχισε να βρίσκεται κοντά στους βασικούς οδικούς άξονες που ένωναν τα περασμένα χρόνια τις μεγάλες πόλεις και τα διαμερίσματα της Κεντρικής Ελλάδας. Απέχει 39 χιλιόμετρα από το Καρπενήσι και 75 επίσης από το Αγρίνιο και είναι όμορφη όλες τις εποχές του χρόνου.
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Η Ανατολική Φραγκίστα είναι ένα από τα πιο ιστορικά και πιο παλιά χωριά της Ρούμελης και το παρελθόν της είναι συνυφασμένο με την πορεία ολόκληρης της Ευρυτανίας και φυσικά της Κεντρικής Ελλάδας. Η ονομασία της και η ύπαρξή της αναφέρεται από τον 14ο αιώνα
Ηονομασία της Φραγκίστας προέρχεται από τη μεσαιωνική λέξη φραγγίδα που σήμαινε τα προνόμια και τις ελευθερίες που παρέχονταν σε κάποιο τόπο και το όνομα αποδεικνύει περίτρανα αυτά που επακολουθούν.
Η Ανατολική Φραγκίστα είναι γενέτειρα πολλών σπουδαίων ανθρώπων που διέπρεψαν στα γράμματα, τις επιστήμες, τις τέχνες και τον πολιτισμό.
Ιστορία & ΠΡΟΣΩΠΑ
Ενας μεγάλος πολιτικός για την εποχή ο Γεώργιος Καφαντάρnς (ο πρωθυπουργός της Ελλάδος το 1924) γεννήθηκε στnν Ανατ Φραγκίστα το 1873 και πέθανε στnν Αθήνα το 1946. Διετέλεσε υπουργός Εσωτερικών, Γεωργίας , Δικαιοσύνnς, στις κυβερνήσεις Ελ. Βενιζέλου, Πρωθυπουργός (1924), υπουργός Οικονομικών στnν κυβέρνnσn Ελ Βενιζέλου (16.1.33 -6.3.33), αντιπρόεδρος στnν κυβέρνnσn Σοφούλn (22.11.45 –11. 2.46).
Άλλο ένα σημαντικό πρόσωπο είναι ο πεζογράφος Δημήτριος Παπαδόπουλος – «Τυμφρηστός» που έγραψε το Best Seller του 1928 «Η Ωραία του Πέραν». Ο Δημήτριος Παπαδόπουλος γεννήθηκε το 1870 στην Αν. Φραγκίστα και πέθανε στην Αθήνα το 1930. Από το αξιόλογο πνευματικό του έργο τυπώθnκαν σε βιβλία ΠΟΙΗΜΑΤΑ: «Τραγούδια τnς αγάπnς» (1905), «Πολεμικά τραγούδια» (1913), ΔΙΗΓΗΜΑΤΑ: «Αγάπn και πόλεμος» (1915) και πολλά άλλα.
Από την Ανατ. Φραγκίστα κατάγεται ο Καπετάν Γιαννάκης Φραγκίστας (1764 – 1861), συμπολεμιστής του Κατσαντώνη και βιογράφος του που πήρε το 1825 τον βαθμό του αντιστρατήγου. Μια εξέχουσα προσωπικότητα και ευεργέτης της Αν. Φραγκίστας υπήρξε ο Αθανάσιος Παπαδόπουλος (1850 – 1924).
ΤΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΦΑΝΤΑΡΗ
Πενήντα χρόνια μετά το θάνατο του Γεώργιου Καφαντάρη, οι συμπατριώτες του με την καθοριστική οικονομική συμβολή του ομογενούς χωριανού Κώστα Πανουργιά ίδρυσαν το “Πνευματικό Κέντρο Γεώργιος Καφαντάρης” με έδρα την Ανατολική Φραγκίστα (τηλ. 22370 – 95231) και με σκοπό την προβολή και διάδοση του έργου του μεγάλου πολιτικού. Στον ίδιο χώρο έχουν στεγαστεί το λαογραφικό υλικό και η έκθεση φωτογραφίας του χωριού, ενώ στον πάνω όροφο εκτίθεται το αρχείο του Γεώργιου Καφαντάρη, του οποίου μέρος έχει παραχωρήσει η Βουλή των Ελλήνων στο Ίδρυμα καθώς επίσης φωτογραφίες και προσωπικά του αντικείμενα που βρέθηκαν.
Προς τιμή του μεγάλου πολιτικού, Το χωριό τον τιμάει ακόμα και σήμερα κάθε 2ο καλοκαίρι με 5μερες εκδηλώσεις τα λεγόμενα ΚΑΦΑΝΤΑΡΕΙΑ.
ΜΝΗΜΕΙΑ
Το χωριό έχει 7 εκκλησίες εξαιρετικής αρχιτεκτονικής και τα σοκάκια του σου επιτρέπουν να δεις κάθε μια από αυτές σε ένα μοναδικό περίπατο που ξεκινάει από την κεντρική πλατεία του χωριού και περνάει μέσα από τους οικισμούς και τις εκκλησίες του.
Αξιόλογο θρησκευτικό μνημείο της Ανατολική Φραγκίστας είναι η Ιερά Μονή της Παναγίας, που βρίσκεται χαμηλά στο χωριό.
Το σπουδαιότερο μνημείο της Αν. Φραγκίστας είναι η Ιερά Μονή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, η γνωστή σε όλους τους Ευρυτάνες και Ρουμελιώτες η Σωτήρα που βρίσκεται σε μιά ιδιαίτερα όμορφη τοποθεσία με πολλά νερά και μεγάλα πλατάνια. Σύμφωνα με την παρόδοση η ίδρυσή της ανάγεται στα μέσα του 16ου αιώνα. Το εσωτερικό του ναού είναι αγιογραφημένο σε κάθε του σημείο με τοιχογραφίες βυζαντινότροπης τέχνης. Το τέμπλο του ναού (1731) έχει με μοναδικό τρόπο σκαλισμένες στο ξύλο παραστάσεις.
Σε απόσταση 2 χιλιομέτρων από την Σωτήρα βρίσκεται και του Κοσμά η βρύση που σύμφωνα με την παράδοση ο Άγιος των σκλαβωμένων Ελλήνων(ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ) ξαπόσταινε πίνοντας δροσερό νερό μέχρι να φθάσει στη Σωτήρα.
Το Παζάρι της Σωτήρας
Η πολιτιστική ζωή της Ανατ. Φραγκίστας, έχει σημαντικά σημεία αναφοράς. Εχει καθιέρωθεί σαν ένα χωριό που έκανε ένα από τα μεγαλύτερα παζάρια της Κεντρικής Ελλάδας.
Το παζάρι συγκεντρώνει ακόμα ένα σεβαστό αριθμό προσκυνητών και εμπόρων και κάθε χρόνο στις 17-18-19 Αυγούστου γίνεται εξαιρετικό πανηγύρι κάτω από τα πλατάνια της πανέμορφης Σωτήρας.
ΟΙ ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΔΕΗ
Στο πανέμορφο περιβάλλον της Ανατ. Φραγκίστας στη Σωτήρα λειτουργούσαν και οι «κατασκηνώσεις της ΔΕΗ». Η κατασκήνωση αποτελεί σημαντικό στοιχείο αναβάθμισης ολόκληρης της περιοχής και σημείο αναφοράς για τα παιδιά που φιλοξενήθηκαν εκεί και τις οικογένειές του που γνώρισαν την Ανατ. Φραγκίστα. Γίνονται σημαντικές προσπάθειες επαναλειτουργίας των κατασκηνώσεων.
ΠΛΥΣΤΑΡΙΑ & ΝΕΡΟΜΥΛΟΣ
Εκείνο όμως που είναι ιδιαίτερο στην Αν. Φραγκίστα είναι τα πλυσταριά της. Δεν απαντάται σε κανένα άλλο χωριό της Ευρυτανίας, ανάλογη περίπτωση. Υπάρχουν σήμερα τέσσερα πλυσταριά, ένα σε κάθε γειτονιά. Η ονοματολογία τους, ομολογεί κάποια πράγματα. Θύματα του δικτύου ύδρευσης τα πλυσταριά ωστόσοπαραμένουν ευτυχώς όρθια και κάποια άρχισαν να αναπαλαιώνονται δίκην μνημείου και σχολαστικής τέρψης μόνον των νεωτέρων και προς συντήρηση της μνήμης των τρανότερων Ανατολικοφραγκιστιανών. Στο χαμηλότερο σημείο του χωριού ζει ακόμα ο νερόμυλος και είναι έτοιμος ανά πάσα στιγμή να μπεί σε λειτουργία,
ΔΙΑΜΟΝΗ και Διασκέδαση
Επειδή ένας καλός περίπατος στο χωριό δεν περνάει μόνο από τα σοκάκια αλλά και από το στομάχι το χωριό διαθέτει παραδοσιακές ταβέρνες και Cafe που αποτελούν γαστρονομικό καταφύγιο.
Η Ανατολική Φραγκίστα έχει μια αύρα, ένα συναίσθημα και μια ηρεμία που κάνει ακόμα και τους περαστικούς να μένουν. Επιβλητικά παραδοσιακά σπίτια, μοναδικές εκκλησίες με αυτή των Αγίων Αποστόλων να δεσπόζει στο κέντρο του χωριού . Γι αυτό το λόγο το χωριό διαθέτει παραδοσιακούς ξενώνες Α’ κατηγορίας που μπορούν να προσφέρουν ένα φιλικό , ζεστό και άνετο περιβάλλον.
Αναλυτικές πληροφορίες στο επίσημο site του χωριού
Εκδηλώσεις
Σε όλη τη διάρκεια της χρονιάς γίνονται εκδηλώσεις στο χωριό. Κάποιες από αυτές είναι :
- το πανηγύρι των Αγίων Αποστόλων στις 30 Ιουνίου,
- το Πανηγύρι του Σωτήρος στις 6 Αυγούστου,
- το Τριήμερο 16-19 Αυγούστου που γίνεται εμποροπανήγυρις στη θέση Σωτήρα,
- ανά δύο έτη διοργανώνονται τα «Καφαντάρεια» – εκδηλώσεις προς τιμήν του Γεωργίου Καφαντάρη.
- άλλες εκδηλώσεις που διοργανώνει ο Πολιτιστικός Σύλλογος της Ανατ. Φραγκίστας, όπως «τα Κούλουμα» την καθαρά Δευτέρα.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την Τοπική Κοινότητα Ανατολικής Φραγκίστας, επικοινωνήστε με την Πρόεδρο της Τοπικής Κοινότητας Ανατ. Φραγκίστας κα. Τσιάμη – Ζώτου Χριστίνα τηλ: 6947587571